Antrenmanların Tasarımı

ANTRENMANLARIN TASARIMI
Sporda klişe görüşler bir takımın başarısının antrenmandaki egzersizlere dayandığı düşüncesine odaklanır. Bu çok açık ve çok da doğrudur. Oyuncular gibi antrenörler de kontrol edebilecekleri şeyler üzerine yoğunlaşmalıdırlar. Tabii ki bir antrenör antrenman koşullarının iyileştirilmesi için uğraşmalıdır.
?Antrenman? kelimesi bir takımın gelişimindeki her elemanı kapsayabilir. Sadece bir takım alıştırmaların bir araya getirilmesinden oluşmaz. Tutumu, davranış biçimlerini, iş birliğini, takım ruhunu, disiplini, fiziksel kondisyonu, teknik ve taktikleri geliştirmeye yarar. Bu elemanlar birbirlerini tamamlarlar. Bir araya getirildiklerinde ?takım? dediğimiz son ürünü oluştururlar.
Aşağıdaki öneriler ?antrenman? denilen sportif reçetenin elemanlarını inceler:
Tutum
Takımın tutumu antrenörde başlar. Antrenörlerin avantajı, kendilerine boy aynasında bakabilmeleri ve diğerlerinin gördüğü insanı görebilmeleridir. Bu göründüğü kadar kolay değildir. Hepimiz kendimizi diğer insanların gördüğü gibi görmekte zorlanırız. Çok öz eleştiri yapsak da yapmasak da kendimiz hakkında peşin hükümlüyüzdür. Antrenör, takıma kendileri hakkında ne hissedeceklerini; kendilerine nasıl inanacaklarını gösterir; onlara takımın karşılaştığı değişik durumlara nasıl bakacağını öğretir. Eğer antrenör düşük bütçeyi veya yetersiz tesisi suçlarsa, oyuncular da öyle yapacaklardır. Eğer antrenör hevesliyse, kendine inanıyorsa, çok zor koşullarda bile ilerleme kat edebileceğine inanıyorsa takım da öyle yapacaktır. İyi egzersizler, iyi maçlar ve iyi bir program antrenörün günlük tutumuna bağlıdır.

BİR ANTRENÖRÜN TAKIMINI ÇALIŞTIRIRKEN KULLANACAĞI EN İYİ GEREÇ KENDİSİDİR.
Davranış Biçimleri
Antrenman, antrenörün takımından izlemesini beklediği davranış biçimlerini geliştirecekleri ortamdır. Antrenmanın tüm fonksiyonlarının bir tasarımı olmalıdır. Antrenmanın disiplinleri ve rutinleri tutumlu olmalıdır. Eğer belirli davranış biçimleri pratike sokulursa bunlar alışkanlıklara aktaracaklardır ve tabii ki maçtaki davranışlara da yansıyacaktır. Antrenörün davranışı takımın davranışının öncüsüdür.
Antrenörün yapması gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Her zaman antrenmanı zamanında başlatmak
- Her zaman temiz, düzgün bir antrenör kıyafeti giymek
- Her zaman kendine özen göstermek
- Her zaman antrenman sürecinin ana hatlarını belirlemek .
Oyuncuların yapması gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Her zaman antrenmanın tam saatinde orada hazır bulunmak
- Antrenman jimnastiğini hazırlamak
- Her zaman kişisel eşyaları düzenli tutmak ve bunları kendileri için ayrılmış yerlerde saklamak
- Her antrenmandan önce zihnen hazır olmak, konsantre olmaları gereken şeylere odaklanmak
- Oynanana takımı temsil edecek şekilde düzgün spor kıyafet giymek
Antrenman sahaları temiz, toplu ve organize olmalıdır. Bu şekliyle takımın olumlu yaklaşımını ve tutumunu yansıtmalıdır. Burası oyuncuların takım oldukları yerdir. Takım ruhunu ve bu ruhu oluşturan davranış biçimini yansıtmalı. Takımın Davranış Biçimleri antrenman egzersizlerinde biçimlenir.
Toplam Etki
?Toplam etki? antrenörlük felsefesinin temelini oluşturmalıdır. Bir antrenörün herhangi bir durumu ele alış biçimi tek başına, onunla ilgili fikir bildirmez. Olumsuz geçen bir antrenman süreci takımda kalıcı olumsuz bir etki yaratmamalıdır.
Doğal ?toplam etki? vardır. Takım ve onun temsil ettiği şeyler kendi tecrübelerinin toplamıdır. Antrenörler olarak tecrübeler serisi isteriz ki üretici ve olumlu olalım ve sonuç kaliteli bir program olsun.
Yapılan her şey ?toplam etki?ye yansır. Bu olumlu veya olumsuz olabilir. Eğer antrenör özensiz, tutarsız ve disiplinsizse olumsuz tecrübelerin birikimi kendini takımda gurur eksikliği, kendine güvensizlik, ve hevessiz performans olarak gösterecektir.
Diğer yandan da eğer antrenör oyuncuların davranış biçimlerinde yüksek standartlar bekliyorsa olumlu tecrübeler buna yansıyacaktır.
Toplam etki antrenmanda kolayca gözlemlenebilir. Bir takım günü, saatleri ve bir dakikayı bile boşa harcamamalı. Çünkü bunlar geri kazanılamazlar. Eğer takım her olanağı kendilerini geliştirmek için sonuna kadar kullanırsa sonuç kendini adamanın iyi bir örneği olacaktır. Kaybedilmiş zaman, düşük beklentiler ve tutarsızlık tam ters etkiyi yapar.
Fiziksel Kondisyon
İyi kondisyona sahip bir insanın tüm fonksiyonlarını daha iyi yerine getirdiği iyi bilinen bir gerçektir. Fakat bir antrenörün voleybolla ilgili olarak fiziksel kondisyona sokmanın prensiplerini iyi bilmeye ihtiyacı vardır.
- Katılımcı ısınma bölümünden verim alabilmek için iyi kondisyonda olmalıdır.
- Isınma ve fiziksel kondisyon yapılacak aktiviteyle uyumlu olmalıdır.
- Isınma en az 10 dakika sürmelidir (kas ısısının dengelenmesi gerekir) ama 15 dakikadan fazla olmamalıdır (aksi takdirde glikojen depoları tükenmeye başlar).
Eğer belirli fiziksel kondisyona girme teknik becerilerden önce yer alıyorsa veya ısınma çok uzun sürer ya da yoğun olursa, beceri gelişiminin kalitesi sınırlanmış olacaktır.
Şüphesiz ki voleybol oyuncusunun fiziksel kondisyonu maçtaki zıplama miktarına yetecek olması gerektiği kadar tetikte ve işleve hazır olmalıdır. Fiziksel kondisyona girme planlanmalı ve voleybolun gerektirdiği becerileri yerine getirmek için vücuttan beklenen ihtiyaçlara cevap verecek ölçüde olmalıdır.
Bunun yanısıra fiziksel olarak gerçekleştirilmesi zor becerilerin antrenmanının ek faydaları olur. Antrenör, sporcuyu etkin bir şekilde becerilerini sergileyebilmesini engellemeden fiziksel antrenmana sokmalı ve bunu yaparken de becerilerin gelişimi üzerine odaklanmayı dengelerken dikkatli olmalıdır.
Antrenmanın Belirgin Olması
Bir aktiviteden diğerine becerilerin transferinin olanağı yoktur. Tıpkı bunun gibi, eğer bir kişi maraton yüzme yarışı için çalışıyorsa o kişi sudan çıkıp ciddi bir acı duymadan koşar. Kalp damarları müthiş çalışsa da kas kullanımı ve vücut ritmi tamamen değişiktir.
Kasları tekrar tekrar aynı hareketle çalıştırmalıyız (motor programlar) ve beceriye yönelik aktivitelerde hız dereceleri gereklidir.
Bu gerçek, öncülük eden oyunların düşünce sistemlerini, bir aktiviteden öbürüne beceri geçişini ve spor dalıyla ilgili olmayan alıştırmaları destekleyen fikirleri çürütür.
Tanımlar
Hareketler: Fiziksel beceriyi uygulamak için gerekli olan Vücut Mekaniği.
Beceri: Bir fiziksel görevi yerine getirmek için gerekli büyük hareketleri duruşlar ve birbiriyle ilgili daha ufak hareketler serisi.
Tekrar: Bir becerinin başarılı bir şekilde yapılması.
Set: İstenen sayıda yapılan tekrarlar serisi.
Alıştırma: Bir veya birkaç antrenör tarafından yakından izlenen ve bireysel becerilerin istenen tekil etkiyi yaratacak takım becerilerine dönüşmesi için tasarlanmış ölçülmüş setler serisi.
Antrenman: Önceden belirlenmiş performans hedeflerine dayanan mantıklı bir ilerleme süreci içinde yoğrulmuş bir alıştırma serisini içeren programlanmış zaman dilimi.
Mevsim: Karşılıklı etki için tasarlanmış antrenmanları ve yarışmaları içeren ve takvim üzerinde programlanmış zaman dilimi.
İyi Bir Antrenman İçin Gerekli Olanlar Bir alıştırmanın ve antrenmanın etkili ve etkin olabilmesi için bazı elemanlar gereklidir:
Antrenörün Becerileri
- Hareketler ve becerilerle ilgili yeterli bilgi düzeyi
- Eğitim teknikleri için ileri düzeyde hazırlanmış prensipler listesi
- Teknik becerilerin taktik uygulamasıyla ilgili yeterli bilgi düzeyi
- Eğitim prensipleri ve fiziksel kondisyona sokmakla ilgili yeterli bilgi düzeyi
- Yaratıcılık
- Organizasyonel beceriler
- İletişim Becerileri
Tesis ve Gereçler
- Her oyuncu için en az iki top
- 6 oyuncu başına bir file ve saha
- Kenar çizgileri veya bitiş çizgileri sonrasında en az duvara 6m. mesafe.
- Filelerin antenleri olmalı
- En az 24 top alan tekerlekli bir sepet
- Alanı ve orta sahayı kurma kolaylığı
- İyi ışıklandırma
- İyi durumda olan antrenman gereçleri (zıplama, fiziksel ve teknik kullanım için)
Oyuncuların ve Kadrodaki Personelin Sorumlulukları
- Oyunculara antrenman yaptırılmalı
- Tüm ısınma ve oyuncuları ilgilendiren diğer gereçler düzgünce saklanmalı
- Antrenman kıyafeti (Antrenörler antrenör kıyafeti içinde olmalılar)
Her antrenmanın bir konusu olmalıdır. (Örneğin: defansla ilgili, hücumla ilgili, bilinmesi gereken temel konular, oyun planının gözden geçirilmesi vs.)
Her antrenmanın bir temposu olmalıdır (Örneğin: yoğun, oyun hızı, yavaş, öğrenme)
Her antrenman mantıklı bir ilerleme göstermelidir (Örneğin: bireysel beceriler ve müsabaka seviyesinde (taktiksel) hareketten uygulamaya geçiş) Alıştırmalar da buna göre tasarlanır.
Alıştırmalarla İlgili Anket
- Etkin miydi? Belirlenen sürede kaç kere topla kontak kuruldu
- Performans kalitesi gerektiriyor mu? Nasıl ölçülüyor?
- Herkesin katılımını sağlıyor mu? Oyuncuların rolleri nedir?
- Oyunla bağlantılı mı?
- Dinlenme ? çalışma zamanı orantısı nedir?
- İlginç mi?
- Ölçülebilir mi?
Son Olarak Bazı Önemli Noktalar
- Her alıştırma tekrarı kendi doğal sonucunu doğuracak nitelikte olmalıdır.
- Alıştırmaların oyuncular tarafından belirlenen takma adları olmalıdır.
- Antrenman beklenilen oyun davranışlarının temposunda, hatta iki katında olmalıdır.
- Antrenman çekişmeli geçmelidir. Yarışma ruhu geliştirilmesi gereken bir beceridir.
- Antrenman problemlerin ortadan kaldırılması gereken bir platformdur. Oyuncularınızın çözmek zorunda olacağı olumsuz koşullar yaratın. Bu gibi durumlarla maç yerine antrenmanda çözüm bulmak daha iyidir.
- Alıştırmaların her zaman (ne kadar uzun sürerse sürsün) başarıyla sonuçlanmalıdır.
Antrenmanın Amacı:
Takımı maçlarda karşılaşılabilecek her duruma hazırlamak.
Bir grup bireyi bir takım haline dönüştürmek.
Hem bireylerin hem de takımın kendi maksimum kaynaklarını keşfedebilecekleri tecrübeler kazandırmak.
Antrenman Kuralları
1. Antrenör tarafından söylenmedikçe antrenman sırasında bir kenarda oturulmaz.
2. Antrenman her zaman saatinde başlar.
3. Herhangi bir memnuniyetsizlik veya korku ifadesine müsamaha gösterilmez. Oyuncu oturtulur veya antrenmandan çıkartılır. Bir müsabaka sırasında veya başka bir zaman duygusal kontrolün elden bırakılmasına müsaade edilmez. Kontrollü antrenman sırasında alışılmalı.
4. Herhangi bir terapi gerekiyorsa antrenmandan önce yapılır. Bir antrenör antrenmanın başlangıç saatinden yarım saat önce bu tür özel görüşmeler için vakit ayırır.
5. Oyuncular sadece takıma ait antrenman kıyafeti giymelidirler.
6. Kendinizi her antrenmana elde edeceğiniz tecrübeden neler çıkartacağınızı düşünerek zihinsel açıdan hazırlayın. Antrenmana bu yöntemle başlayın!
7. Antrenörün verdirdiği su veya dinlenme molası haricinde antrenman süresi boyunca koşun ve tempolu yürüyüş yapın.
8. Her zaman havadaki kendi topunuzu kendiniz yakalayın. Hiçbir zaman başka bir gruptan veya ikiliden sizin topunuzu yakalamalarını istemeyin.
9. Eğer antrenmanı terk etmeniz gerekiyorsa bunu antrenöre söyleyin.
10. Takım arkadaşlarınız yorucu bir alıştırma yapıyorlarsa onları cesaretlendirmelisiniz.
11. Eğer antrenmana gecikir veya antrenmanı kaçırırsanız sorumlu görevliye haber verin.
12. Her hafta dört kişilik bir grup sahayı hazırlamakla görevlendirilir. Saha antrenmanın başlangıcından 15 dakika önce hazır olmalıdır.
13. Oyuncular sakatlanmaları veya hastalık durumlarını teşhis konar konmaz antrenörlere bildirmelidirler
Kaynak: Bill Neville